Prostatın hangi hastalıklarının tedavisine bağlı olarak sertleşme sorunu meydana gelebilir?

Sertleşme sorunu prostat kanserinin standart yöntemlerle tedavisi sonrasında sık görülen bir sorundur. İyi huylu prostat büyümesinin cerrahi tedavisi sonrasında da sertleşme  sorunu meydana gelebilir.

Prostat kanserine yönelik hangi tedavi yöntemleri sıklıkla sertleşme sorununa sebep olabilir?

Prostat kanseri tedavisine yönelik cerrahi (radikal prostatektomi), radyoterapi ve hormon tedavisi uygulamalarında sertleşme sorunu sık görülür.

Prostat kanseri ameliyatı (radikal prostatektomi) sonrasında neden sertleşme sorunu meydana gelebilir?

Anatomik olarak, prostatın her iki yanında ereksiyon için gerekli sinir demetleri yer almaktadır. Prostat kanseri tedavisi amacıyla yapılan radikal prostatektomi ameliyatında, prostatın tamamı ve çevresindeki damar ve sinirleri içeren dokuların bir bölümü çıkarılmaktadır. Özellikle prostat bezi içerisinde kanserli bölgenin söz konusu sinir demetlerine yakın olması durumunda, kanserli dokuya komşu damar ve sinir yapılarının çıkarılması kaçınılmaz hale gelmektedir.

Bu şekilde, ameliyat sırasında prostatın tek ya da her iki tarafındaki sinirlerin çıkarılması veya hasar görmesi sertleşme sorununa yol açabilmektedir.

Prostat kanseri ameliyatına bağlı olarak sertleşme sorunu meydana gelmesini önlemek mümkün müdür?

Kanser söz konusu sinir yapılarına yakın değilse, tek ye da her iki tarafta sinir koruyucu cerrahi adı verilen bir teknik uygulanarak, kanserli dokunun sinir yapılarına zarar vermeden çıkarılması mümkün olabilmektedir. Bu durumda, hastada sertleşme bozukluğu görülme olasılığı azalabilmektedir. Ancak, bu olasılığı tümüyle ortadan kaldırmak mümkün olmamaktadır.

Prostat kanseri ameliyatı sonrasında sertleşme sorunu ne zaman meydana gelir?

Ameliyat sonrasında neredeyse tüm hastalarda erken dönemde ilk birkaç ay içerisinde sertleşme sorunu ortaya çıkmaktadır.

Prostat kanseri ameliyatına bağlı sertleşme sorunu kalıcı mıdır?

Sinir koruyucu cerrahi uygulanmayan hastalarda sertleşme fonksiyonunun normale dönmesi beklenmemekle birlikte teorik olarak mümkündür.

Ameliyatın prostat çevresinde yer alan ve sertlemeyi sağlayan sinirlerin zarar görmediği sinir koruyucu teknikle yapılması halinde, sertleşme fonksiyonunda ilk 1-2 yıl içerisinde önemli ölçüde düzelme görülebilmektedir.

Nitekim, bu hastalarda tedavi öncesi sertleşme seviyesine dönme olasılığı birinci yılın sonunda, %40-50, ikinci yılın sonunda %30-60 olarak bildirilmiştir.

Sertleşme bozukluğunun iki yıldan uzun sürmesi halinde, sorunun kalıcı olma olasılığı artmaktadır.

Sertleşme işlevinin normale dönmesinin en iyi cerrahi müdahale sonrasında dahi uzun sürmesinin nedeni nedir?

Sertleşme işlevinin normale dönmesinin uzun sürmesinin nedenleri arasında prostatın çıkarılması sırasında sinir dokusunda mekanik olarak gerilme meydana gelmesi, cerrahi diseksiyon sırasında elektrokoter kullanımına bağlı olarak sinirlerin termal hasara uğraması, ameliyatta kanama kontrolü sırasında sinir hasarı meydana gelmesi ve cerrahi travmanın lokal inflamasyona yol açması sayılabilir.

Prostat kanseri ameliyatına bağlı sertleşme sorunu görülmesi hangi faktörlere bağlıdır?

Prostat kanseri ameliyatına bağlı sertleşme bozukluğunun derecesi  hastanın yaşı ve genel sağlık durumu, ameliyat öncesindeki sertleşme düzeyi, uygulanan cerrahi yöntem, kanserin evresi ve cerrahın tecrübesi gibi faktörlere bağlı olarak değişebilmektedir.

İleri yaştaki hastalarda sertleşme bozukluğu görülme olasılığı artar, 50 yaşından genç hastalarda sertleşme işlevinin normal dönmesi daha hızlı olmaktadır.

Prostat kanseri ameliyatına bağlı sertleşme sorunu nasıl tedavi edilir?

Ağızdan alınan PDE-5 inhibitörü ilaçlar (sildenafil, tadalafil, vardenafil), penise enjeksiyon (prostaglandin E1) tedavisi, vakum cihazları, endovasküler tedaviler, cerrahi (penil protez) prostat kanseri ameliyatına bağlı sertleşme sorunu tedavisinde başvurulan yöntemler arasındadır.

Prostat kanseri için radyoterapi gören hastalarda sertleşme sorunu görülme oranı nedir?

%38-62’dir.

Radyoterapi sonrasında sertleşme sorunu ne zaman meydana gelir?

Radyoterapi sonrasında sertleşme sorunu yavaş yavaş meydana gelir ve genellikle 6. ay civarında ortaya çıkar.

Sertleşme bozukluğu radyoterapinin uzun dönemde en sık görülen yan etkisidir.

Ereksiyon bozukluğu yönünden risk oluşturan diyabet, kalp-damar hastalıkları gibi ek sağlık sorunlarının bulunması halinde tedavi öncesi sertleşme düzeyine geri dönülmesi güçleşmektedir.

Radyoterapi sonrasında neden sertleşme sorunu meydana gelebilir?

Penise kan götüren atardamar duvar yapılarında ortaya çıkan değişiklikler sonucunda damarda tıkanıklık meydana gelebilir. Radyasyon etkisi ereksiyonu sağlayan sinirlerde hasara yol açar; bu  nedenle düşük radyoterapi dozlarında dahi peniste sertleşmeyi sağlayan sinirlerin sayısında azalma meydana gelmektedir. Ayrıca, radyoterapinin doğrudan penis kas dokusunda hasara yol açması sonucunda venöz kaçak meydana gelebilmektedir.

Radyoterapi sonrası sertleşme sorunu nasıl tedavi edilir?

Ağızdan alınan PDE-5 inhibitörü ilaçlar (sildenafil, tadalafil, vardenafil), penise enjeksiyon (prostaglandin E1) tedavisi, vakum cihazları, endovasküler tedaviler, cerrahi (penil protez) prostat kanseri ameliyatına bağlı sertleşme sorunu tedavisinde başvurulan yöntemler arasındadır.

İleri görüntüleme tabanlı sertleşme sorunu tedavisi hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Prostat kanseri tedavisine bağlı sertleşme bozukluğunda penil rehabilitasyon yaklaşımı nedir?

Penil rehabilitasyon; radikal prostatektomi ameliyatı sonrasında erken seksüel uyarıyla peniste kan akımının uyarılması sayesinde penis kas doku hasarını azaltılmasının ve sertleşme işlevinin normale dönmesinin amaçlandığı bir stratejidir.

Penis ereksiyonla beslenen bir organdır. Peniste sertleşme işlevinin yeterli olmadığı ameliyat sonrası erken dönemde sertleşmenin ağızdan ilaç alımıyla veya penise sertleşmeyi sağlayıcı ilaç enjeksiyonu gibi  destekleyici yöntemlerle sağlanması önemlidir.

Penisin uyarılması ve kullanılmasıyla penis dokusunun aktif kalacağı, esnekliğinin korunabileceği, bu sayede doku atrofisinin önlenebileceği ve sertleşme işlevinin korunabileceği düşüncesine dayanır.

Peniste sertleşmeyi sağlayan sinir ve damar demetinin korunduğu sinir koruyucu radikal prostatektomi ameliyatı sonrasında sertleşmenin normale dönmesi için bir süre geçmesi gerekebilir. Bu nedenle, penil rehabilitasyona kanser tedavisinin öncesinde veya tedavi sonrasında peniste fibrozis gelişmeden, birkaç hafta içerisinde  başlanması önerilmektedir.

İyi huylu prostat büyümesi tedavisi sonrasında neden sertleşme sorunu meydana gelebilir?

İyi huylu prostat büyümesinin cerrahi tedavisi sonrasında seyrek olarak sertleşme bozukluğu meydana gelebilmektedir.

İyi huylu prostat büyümesi nedeniyle TURP ameliyatı geçirenlerin yaklaşık %10’unda ameliyat sonrasında sertleşme bozukluğu meydana gelmektedir. TURP ameliyatında cerrahi teknik, koagülasyon ve vaporizasyona bağlı açığa çıkan ısı prostat çevresindeki sinirlerde hasara yol açabilir.

Konvansiyonel invazif cerrahi yöntemler kıyasla minimal invazif tedavi yöntemlerinin uygulanması sonrasında sertleşme bozukluğu görülme riskinin daha düşük olduğu kabul edilmektedir. Ayrıca, tedavi girişimi öncesinde sertleşme işlevi normal olanlarda, tedavi sonrasında sertleşme bozukluğu görülme riskinin arttığı bildirilmiştir.

İyi huylu prostat büyümesi tedavisine bağlı sertleşme sorunu nasıl tedavi edilir?

İleri görüntüleme tabanlı sertleşme sorunu tedavisi hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.