Çoğunlukla ileri yaşlarda görülür; olguların yaklaşık yarısı 70 yaşın üzerindedir.
Hangi şikayetlere yol açar?
Erken evrelerde genellikle hiçbir şikayet yoktur. Geç dönemde iştahsızlık, karın ağrısı, bulantı, kusma, halsizlik, ilerleyici sarılık, istemsiz kilo kaybı idrarda koyulaşma gibi şikayetlere yol açar.
Nasıl tanı konur?
Pankreas kanseri erken evrede belirti vermeyen bir kanser türüdür. Şikayetler nedeniyle ya da başka amaçlarla yapılan radyolojik tetkiklerde pankreasta tümör saptanabilir.
Hastalığın seyri tümörün özelliğine bağlı olup tedavi buna göre planlanmaktadır. Pankreas kanserlerinin %85 ini oluşturan adenokarsinom hızlı seyirlidir; ancak agresif olmayan tümörler veya iyi huylu kitleler de görülebilir. Bu nedenle, pankreasta bir kitle saptandığında biyopsi yapılmalıdır.
Biyopsi işlemi ultrason ya da bilgisayarlı tomografi rehberliğinde yapılır. Lokal anestezi altında görüntüleme eşliğinde perkütan yolla, yani ciltten ince bir iğne ile girilerek şüpheli dokudan parça alınır.
Pankreas kitlelerinde sadece tanıya yönelik cerrahi uygulanması; kemoterapi, radyoterapi gibi tedavilerin başlamasını geciktirecektir. Keza tümörün çevresinde gelişen desmoplastik reaksiyona bağlı yumuşak doku değişiklikleri biyopsiyi teknik olarak güçleştirir.
Biyopsi işlemi ne kadar sürer?
10-15 dakika sürer.
Biyopsi işlemi riskli midir?
Riski son derece düşüktür
Pankreas kanseri nasıl tedavi edilir?
Pankreas kanserinde, hastanın genel durumu ve tümörün tipi uygunsa öncelikle cerrahi tedavi düşünülmelidir. Ancak, pankreas kanseri tanısı alan hastaların sadece %20’si cerrahi için uygundur. Diğer taraftan, cerrahi oldukça agresif ve teknik olarak zordur. Hastanın hayatını kaybetme olasılığı ve komplikasyon riski yüksektir.
Pankreas kanserinde en sık uygulanan tedavi kemoterapidir. Radyoterapi ise genellikle kemoterapi ile birlikte uygulanır.
Perkütan ablasyon; ciltten iğne ile geçilerek tümör dokusuna ulaşılması sonrasında uygulanan çeşitli enerji türleri ile tümör dokusunun yok edilmesi veya büyük oranda tahrip edilmesi işlemidir. İşlem sayesinde kanserden kaynaklanan ağrı giderilebilir ve uzun süreli lokal kontrol sağlanabilir.
Pankreas kanseri için hangi perkütan ablasyon yöntemi önerilir?
Pankreas çevresinde sinirler, damarlar ve safra yolları gibi kritik yapılar bulunduğundan mikrodalga ve rafyofrekans (RF) ablasyon yüksek ısıya yol açan tedavilerde komplikasyon riski yüksektir.
En ideal yöntem olan kriyoablasyonda tümöre lokal anestezi altında ultrason ve tomografi rehberliğinde özel iğnelerle girilerek kanser dondurularak öldürülür.
Kriyoablasyon, kanserli dokuları -140 dereceye kadar soğutarak öldüren bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemle pankreastaki kitlenin yaklaşık %80-90 ı öldürülür ve tümörün içerisinde ve çevresinde bulunan, ağrıya neden olan sinirler tahrip edilerek kanserin oluşturduğu ağrı ortadan kaldırılabilir.
Kriyoablasyon tedavisi hangi hastalarda önerilir?
Kriyoablasyon için ideal hastalar, denilen tümörün pankreastan başka bir yere yayılmadığı (Evre 3) lokal ileri evre hastalardır. Ayrıca, metastazları az ya da yavaş büyüyen Evre 4 hastalarda da uygulanabilir.
Kriyoablasyon tedavisi nasıl uygulanır?
Kriyoablasyon, lokal anestezi altında, ultrason ve tomografi rehberliğinde 2-3 adet prob adı verilen iğnenin pankreastaki kitleye yerleştirilmesiyle yapılır. Sistemin çalıştırılmasıyla iğne ucunda -140 C dereceye kadar soğutma gerçekleştirilerek tümörün bulunduğu alanda bir buz kütlesi oluşturulmaktadır. Ardışık olarak dondurma ve eritme işlemlerinin birkaç kez tekrarlanması sonrasında problar dışarı alınarak işlem sonlandırılırır. İğne sayısı arttırılarak daha büyük çaptaki kanser dokuları daha kısa zamanda dondurulabilmektedir.
Tek başına lokal anestezi altında yapılabilir; gerekli olan durumlarda ek olarak sedasyon da uygulanabilir.
Kesi yoktur, iğne deliğinden yapılır,
İşlem süresi kısadır (1-2 saat).
Soğuğun doğal lokal anestezik etkisi sayesinde işlem sırasında ve sonrasında ağrı çok azdır.
İşlem sırasında, ablasyon alanı tomografi ve ultrasonda bir buz topu şeklinde görülebildiğinden çevre dokuların zarar görme olasılığı diğer yöntemlere kıyasla çok düşüktür
Hasta bir gün hastanede kaldıktan sonra normal yaşamına dönebilir.
Kriyoablasyonla pankreastaki kitlenin yaklaşık %80-90’ı dondurularak öldürülebilir. Kalan canlı dokuya radyoterapi verilerek uzun süreli lokal kontrol sağlanabilir.
Kriyoablasyon kemoterapi ile beraber uygulanabilmektedir. İmmünoterapi/akıllı ilaç alan hastalarda varsa diğer organlarındaki metastazların da tedavisine katkı sağlar.
