Böbrek biyopsisi nedir?

Tanı koymak amacıyla, özel iğneler yardımıyla ameliyatsız olarak böbrek dokusundan veya böbrekteki bir kitleden parça alınması işlemdir.

Böbrek biyopsisi ne amaçla yapılır?

Böbrek biyopsisi böbrek dokusunun diğer tanı testleriyle açığa kavuşturulamayan hastalıklarının tanısını koymak veya böbrekte var olan bir şüpheli kitlenin yapısını belirlemek amacıyla yapılır.

Böbrek dokusunu yaygın olarak etkileyen difüz parankim hastalıklarının tanısında ve takibinde, glomerülonefrit şüphesinde, böbrek yetmezliğinin nedeninin tam olarak ortaya konulamadığı durumlarda ve böbrek nakli yapılan kişilerde doku reddi (rejeksiyon) şüphesi varlığında böbrek doku biyopsisi oldukça yararlıdır.

Biyopsi sayesinde böbrekte belirli bir kesime sınırlı, şüpheli kitlenin iyi ya da kötü huylu olduğu ortaya çıkarılır, aynı zamanda tedavi planlaması için tümöre ait tiplendirme de yapılabilir.

Biyopsi böbrek tümörlerinin tedavisine ne şekilde etki eder?

Böbrekte belirli bir bölgeye sınırlı (fokal) lezyona yapılacak biyopsi sayesinde, lezyonun iyi ya da kötü huylu olduğu ortaya konulabileceği için gereksiz  ameliyatların önüne geçilebilir.

Nitekim, fokal kitle lezyonlarının yaklaşık %30’u iyi huylu olup, bu hastalarda biyopsi sayesinde böbreğin tamamen veya kısmen alındığı nefrektomi ameliyatları gereksiz yere yapılmamış olur.

Diğer taraftan, böbrekteki kötü huylu kitlelerin büyük çoğunluğunu oluşturan renal hücreli kanserler için günümüzde kriyoablasyon ve radyofrekans ablasyon gibi perkütan yolla, ameliyatsız olarak gerçekleştirilebilen tedaviler yaygınlaşmaktadır. Biyopsi ile tümör tipinin doğru olarak belirlenmesiyle, cerrahiye benzer sonuçlar veren ve komplikasyon riski daha düşük olan söz konusu tedavilerin uygulanması yoluna gidilebilir.

Biyopsi öncesinde hazırlık  gerekir mi?

Bazı kan testleriyle biyopsi sonrasında kanama ile ilgili olabilecek sorun bulunup bulunmadığı araştırılır. Kan sulandırıcı ilaç kullanılıyorsa uygun bir şekilde kesilir. Biyopsi öncesinde en az 6 saat aç kalınması gereklidir.

Böbrek biyopsisinde görüntülemenin rolü nedir?

Böbrek biyopsisi genellikle ultrason rehberliğinde bazen de bilgisayarlı tomografi (BT) eşliğinde yapılır.

Böbrek biyopsisinde ultrason kılavuzluğu sayesinde, biyopsi iğnesinin hareketi ve seyri ciltte giriş yerinden parça alınacak dokuya kadar tüm aşamalarda ultrason ekranında anlık olarak görülebilir. Böylece hem gerekli olan bölgeden parça alınması sağlanmış olur hem de çevredeki damar, sinir gibi kritik organ ve dokulardan uzak durularak bu bölgelerin  zarar görmesinin önüne geçilmiş olur.

Önceden yapılan görüntüleme incelemelerinde böbrekte belirlenen kitlenin boyutları küçük ise ve kitle BT ile çevre böbrek dokusundan daha net olarak ayırt edilebiliyorsa iğne biyopsisi BT rehberliğinde yapılır. ​

​İşlem nasıl yapılır?

Hastaya uygun pozisyon verilerek ultrason veya BT eşliğinde giriş yeri belirlenir ve işleme başlanır. İğne giriş yeri lokal anestezi ile uyuşturularak 1-2 mm’lik bir delik açılır, biyopsi iğnesi buradan biyopsi yapılacak bölgeye kadar görüntüleme rehberliğinde ilerletilerek parça alınır.

Anestezi gerekir mi? İşlem ağrılı mıdır?

İşlem genel anestezi gerektirmez, sadece lokal olarak iğnenin girişi yeri uyuşturulur. Ayrıca, damardan rahatlatıcı ve ağrı kesici ilaç verilerek sedasyon uygulanır. Böylece biyopsi işlemi ağrısız ve konforlu bir şekilde gerçekleştirilmiş olur.

İşlem ne kadar sürer?

İşlem yaklaşık 5-10 dakika sürer.

İşlemden sonra hastanede yatmak gerekir mi?

İşlem sonrasında birkaç saatlik gözlem sonrasında hasta aynı evine gönderilir. Normal günlük yaşama hızlı bir şekilde dönmek mümkündür

Böbrek biyopsisi  güvenli bir işlem midir?

Görüntüleme eşliğinde böbrek biyopsisi son derece güvenli bir işlemdir.

Böbrek biyopsisinin riskleri nelerdir?

Böbrek biyopsisinden sonra biyopsi bölgesinde hafif  ağrı meydana gelebilir; ağrı kesici kullanılması genellikle yeterlidir. Biyopsi sonrasında en önemli risk kanamadır; %2-3 oranında görülür, genellikle hafif düzeydedir ve 2-3 gün sürebilir.

Transplant böbrek biyopsisi neden yapılır?

Böbrek transplantasyonu sonrasında böbrek fonksiyonlarında bozulma başladığında ve böbreğin reddi şüphesi bulunduğunda transplant böbrekte ultrasonografi eşliğinde biyopsi yapılarak neden belirlenebilir.

Transplant böbrek biyopsisinin farkı nedir?

Hastanın yüz üstü yatırılıp işlemin sırttan yapıldığı nativ böbrek biyopsisinden farklı olarak, transplant böbrekli hastada biyopsi sırt üstü yatarken yapılır.

Ayrıca, kanama riski diğer biyopsilere göre görece daha yüksek olduğu için dikkatli olunmalıdır.