İçindekiler
Kist nedir?
Kist içi sıvı dolu kese şeklindeki yapılardır. Toplumda çok sık görülmektedir. Yaşlanmayla birlikte görülme sıklığı artar. Solid (katı) kitle eşlik etmediğinde kistler neredeyse her zaman iyi huyludur.
Hangi organlarda görülmektedir?
En sık karaciğer, böbrek, yumurtalık ve memede görülürler; ancak, diğer organlarda da meydana gelebilmektedir.
Kistler neden oluşmaktadır?
Genellikle belirli bir neden olmaksızın oluşabilmektedir. Kistlerin bir kısmı doğuştan veya bazı kalıtsal hastalıklara bağlı olabilir. Bazı kistler geçirilmiş cerrahi işlemler veya enfeksiyonlar nedeniyle meydana gelebilmektedir.
Kistler ne tür belirtiler verir?
Kistler genellikle herhangi bir belirti vermeyebilir. Ancak bazıları, özellikle yaşlanmayla birlikte görülebilen boyut artışına bağlı olarak, komşu yapılarda basıya neden olup ağrı, şişkinlik, bulantı, tansiyon yükselmesi gibi sorunlara yol açabilmektedir.
Kistler nasıl saptanır?
Kistler genellikle başka amaçlar için çekilen ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) gibi radyolojik tetkiklerde tesadüfen fark edilmektedir.
Hangi kistler tedavi gerektirir?
Kistlerinin çoğu herhangi bir şikayete veya hastalığa neden olmadığı için tedavi gerektirmez; bunların belirli aralıklarla takibi yeterlidir.
Ancak kist büyükse, hızlı büyüme gösteriyorsa ya da bazı şikayetlere yol açıyorsa tedavi edilmelidir. Örneğin, böbrek kistleri 5 cm.’den büyükse, ağrı, idrarda kanama, hipertansiyon, enfeksiyon, idrar toplayıcı sistem tıkanıklığı veya böbreğin çalışmasında bozulma gibi durumlara yol açıyorsa tedavi gerektirir.
Kistler nasıl tedavi edilir?
Kistler için eskiden ameliyat uygulanmaktaydı; ancak günümüzde uygulanan standart tedavi görüntüleme rehberliğinde skleroterapidir.
Tedavi öncesinde ne yapılmalıdır?
Tedavi edilmesi planlanan kistin iç yapısının sadece sıvıdan ibaret olup olmadığının belirlenmesi önemlidir; yani “basit kist” “komplike kist” ayırımının yapılması gereklidir. Komplike kistler genellikle abse, kanama ve enfeksiyon gibi durumlar nedeniyle oluşmakla birlikte, küçük bir kısmında kanser bulunabilir. Örneğin; böbrek ve yumurtalık gibi organ kanserlerinin bir kısmı kistik yapıdadır.
Bu nedenle kist olduğu düşünülen bir yapının tedavisine geçilmeden önce, ultrason, BT veya MR yardımıyla kistik kanserlerden ayırt edilmesi gereklidir. Şüpheli durumlarda, sıvı içeriğinden iğneyle örnek alınması, solid (katı) kısmı varsa iğne ile biyopsi yapılması gerekebilir.
Tedavi nasıl yapılır?
Kistin ameliyatsız tedavisi ultrason eşliğinde yapılan girişimsel bir işlemdir. İğnenin giriş bölgesi lokal anestezi ile uyuşturulur. İnce bir iğne ile görüntüleme eşliğinde kistin içine girilir ve içindeki sıvı tamamen boşaltılır. Skleroterapi için en sık kullanılan madde alkoldür; iç duvarı tahrip edilen kist zamanla küçülür, hatta bazen kaybolabilir.