Hemanijiom nedir?

Hemanjiom kan damarlarının kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla oluşan, kanserleşme riski olmayan iyi huylu damar yumağı olarak tanımlanır. Ciltte oluşabileceği gibi başta karaciğer olmak üzere iç organlarda da gelişebilir.

Karaciğer hemanjiomu nedir?

Kanla dolu boşluklardan meydana gelen kavernöz hemanjiom yapısındaki doğumsal kitlelerdir. Karaciğerin en sık görülen iyi huylu kitlesidir. Çoğunlukla tek sayıdadır;  bazı bireylerde birden fazla olabilir. Çapı genellikle 5 santimetrenin altındadır.

Kimlerde görülür?

Toplumda her beş kişiden birinde görülmektedir. Her yaş grubunda rastlanmakla beraber genellikle 30-50 yaş aralığında daha çok görülür. Erkeklere nazaran kadınlarda daha sıktır. Bu farklılıkta östrojen hormonunun etkili olduğu düşünülmektedir. Gebelik yaşamamış kadınlarda karaciğer hemanjiomu riski daha düşüktür. Doğum kontrol hapları, menopoz sonrasında östrojen hormon tedavisi karaciğer hemanjiomunda büyümeye yol açarak kişide belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.

Neden önemlidir?

Karaciğer hemanjiomu özellikle büyüme meydana geldiğinde kendiğinden yırtılarak kan kaybına yol açabilmektedir.  Bu durum, kalp yetmezliğine yol açarak kişinin hayatını kaybetmesine dahi neden olabilmektedir.

Karaciğer hemanjiomu belirtileri nelerdir?

Karaciğer hemanjiomu genellikle herhangi bir belirti göstermez; bu nedenle uzun yıllar fark edilmeyebilir. Karaciğer hemanjiomu karın sağ üst tarafında ağrı, mide bulantısı, kusma ve iştahsızlık gibi belirtilerle ortaya çıkabilmektedir.  Ayrıca, erken doyma, şişkinlik, zayıflama, yükselen ateş gibi belirtiler görülebilmektedir. Hemanjiomun yırtıldığı takdirde gelişen iç kanama da ağrıya ve kansızlığa yol açabilmektedir.

Karaciğer hemanjiomu tanısı nasıl konur?

Karaciğer hemanjiomu genellikle başka sebeplere bağlı olarak gerçekleştirilen testler sırasında tesadüfen belirlenmektedir. Karaciğerde görülebilen ve benzer bulgu veren diğer hastalıklardan ayırt etmek için ultrason, bilgisayarlı tomografi ve MR incelemesinden yararlanılabilir. Görüntüleme bulguları çok tipik olduğu için genellikle biyopsi yapılmadan tanı konabilir. Ancak şüpheli durumlarda iğne biyopsisi ile tanıyı kesinleştirmek gerekir.

Karaciğer hemanjiomu tedavi edilmezse ne olur?

Karaciğer hemanjiomu tedavi edilmez ise çevre organlara baskı yapabilir. Hemanjiom içine ya da çevresine kanama meydana gelmesi mideye baskı oluşturarak erken doyma hissine yol açabilir; safra kanalına olan baskı nedeniyle safra geçişinin zorlanmasına bağlı olarak sarılık meydana gelebilir. Hemanjiom kitlesinde yırtılma meydana geldiği takdirde iç kanama ya da kalp yetmezliği sorunu ile karşılaşılabilmektedir.

Karaciğer hemanjiomu nasıl takip edilir?

Hemanjiom küçükse ve herhangi bir şikayete yol açmıyorsa, tedavi uygulanmadan görüntüleme yöntemleriyle düzenli olarak takip yeterlidir. Karaciğer hemanjiomu takibi, hemanjiomun büyüme riski taşıması nedeniyle oldukça önemlidir.

Karaciğer hemanjiomu hangi durumlarda tedavi edilmelidir?

Karaciğer hemanjiomu büyükse, büyüme gösteriyorsa veya şikayete yol açıyorsa tedavi edilmelidir. Özellikle karaciğerin kapsülü komşuluğunda yerleşim gösteren, büyük hemanjiomlar kanama riskinin daha yüksek olması nedeniyle tedavi edilmelidir. Aynı şekilde, hemanjiomlar başta ağrı olmak üzere şikayete neden oluyorsa tedavi önerilir.

Hemanjiomlarda ameliyatsız tedavi yöntemleri nelerdir?

Karaciğer hemanjiomlarında günümüzde tercih edilen tedavi yöntemleri perkütan ablasyon ve embolizasyon/kemoembolizasyondur.

Perkütan ablasyon mikrodalga, lazer ve radyofrekans gibi “yakma” yöntemleriyle gerçekleştirilir. İşlem sırasında lokal anestezi ve sedasyon altında, ciltten ultrason rehberliğinde yerleştirilen bir iğne ile hemanjiomun her bölgesi yakılarak tahrip edilir. Tedavi sonrasında aylar içerisinde hemanjiom büyük ölçüde küçülür.

Embolizasyonda kasıktan anjio yöntemiyle girilerek hemanjiomu besleyen damarlar belirlenir bu damarları küçük taneciklerle tıkanır. Kemoembolizasyonda ise işlemin etkinliğini artırmak amacıyla tıkayıcı taneciklerle birlikte “bleomisin” ilacı verilir. Hem embolizasyon hem de kemoembolizasyon ile, hemanjiomu besleyen atardamarlar tıkanarak kitle küçültülür.

Bazı durumlarda, yukarıda tarif edilen işlemlerin tekrarlanması ya da iki farklı yöntemin ardışık olarak uygulanması gerekli olabilir. Tedavilerden sonra, çapları 20 cm’yi aşan dev hemanjiomlarda dahi ileri derecede küçülme meydana gelebilmektedir.

Karaciğer hemanjiomu bulunan kişiler neye dikkat etmelidir?

Künt karın travmaları karaciğerde bulunan hemanjiomda yırtılmaya sebep olabilmektedir. Bu nedenle karaciğer hemanjiomu bulunan kişilerin çalışma koşulları fiziksel travma riski taşımamalıdır.