Varikosel, testis çevresindeki toplardamarların anormal genişlemesine yani varisleşmesidir
Varikosel neden önemlidir?
Varikosel ilerleyici testis hasarı yapma potansiyeli olan bir hastalıktır. Aynı zamanda erkeklerde en sık rastlanan kısırlık nedenidir.
Varikosel görülme sıklığı nedir?
Varikosel toplumdaki erkeklerin %15-20’sinde görülür. Kısırlık (infertilite) sorunuyla doktora başvuranların ise yaklaşık %30-40’ında rastlanmaktadır. Daha önce çocuk sahibi olmasına rağmen tekrar çocuğu olmadığı için başvuran hastalarda %69-81 oranında varikosel görülmektedir
Varikosel en sık hangi tarafta görülür?
Varikosel sıklıkla (%90) sol tarafta görülürken, %8-9 oranda iki taraflı, %1-2 oranında ise sağ tarafta meydana gelir. Sol tarafta daha sık izlenmesinin nedeni sol taraf toplardamarının anatomik yapısı ve vücut içindeki seyri ile ilgilidir.
Günümüzde renkli Doppler ultrason kullanımının artması ile hafif düzeydeki (subklinik) varikoseller tespit edilebildiği için, iki taraflı varikosel görülme oranı artmıştır (%30-80) düzeylerinde görülmektedir.
Varikosel kimlerde daha sık görülür?
Ağır sporlarla uğraşanlarda, kronik kabızlık sorunu olanlarda, sürekli ayakta kalmayı gerektiren işleri yapanlarda ve uzun boylu ve şişman erkeklerde daha sık görülür.
Varikosel nasıl meydana gelir?
Normalde testis toplardamarlarının içerisinde kanın kalbe doğru hareket etmesini sağlayan kapakçıklar vardır. Bu kapakçıklar bozulursa veya iyi çalışmazsa kirli kan geri kaçarak (reflü) testis etrafında toplanır ve zamanla testis çevresindeki toplardamarları şişirerek varikosele neden olur.
Varikoselin belirtileri nelerdir?
Başlıca belirtiler ağrı, testiste şişlik ve kabarıklık, kısırlık, testiste küçülme ve sertleşme sorunu ve cinsel istek azalmadır. Ancak varikosel hastada hiçbir şikayete neden olmayabilir.
Her varikosel kısırlığa yol açabilir mi?
Varikosel tek taraflı ya da çift taraflı olmasıyla ve derecesiyle sınıflandırılır. Her evredeki varikosel kısırlığa yol açabilir. Nitekim tek taraflı varikoselde her iki testisin fonksiyonu da bozulabilmektedir. Varikosel, ayrıca spermlerde spermiyogramla tespit edilemeyen bozukluklara da yol açabilmektedir. i
Varikosel tanısı nasıl konulur?
Varikosel tanısı için elle muayene ve renkli Doppler ultrasonografi (RDUS)’den yararlanılır. RDUS özellikle muayeneyi güçleştiren durumlarda oldukça yararlıdır. RDUS sayesinde kan akımındaki geri kaçış ayrıntılı olarak değerlendirilebilir. Ayrıca hastalığı benzer şikayetlere yol açabilecek diğer sorunlardan ayırt etmek için RDUS kullanılabilir. Sperm incelemesi ise tedavi gerekliliği konusunda belirleyicidir.
Subklinik varikosel nedir?
Fizik muayene sırasında tespit edilememiş fakat görüntüleme yöntemlerinin kullanılması sonucu tanı konulan varikosele “subklinik varikosel’’ adı verilir. Tüm erkekler arasında subklinik varikosel görülme sıklığı % 35-62’dir.
Varikosel kendi kendine düzelir mi?
İlerleyici bir hastalık olan varikosel tedavi edilmeden düzelmez. Üstelik zamanla testislerde küçülme, sperm fonksiyonlarında ilerleyici bozulma ve sertleşme sorunları gibi cinsel problemlere yol açabilir.
Varikosel hangi durumlarda tedavi edilmelidir?
Varikosel tedavisi her birey için gerekli olmayabilir. Varikosel tedavisine karar verme konusunda varikoselin evresi, çocuk sahibi olma isteği, kandaki testesteron seviyesi ve buna bağlı sorunlar, testis ağrısı ve sperm testinin sonuçları göz önünde bulundurulur.
Varikosel nasıl tedavi edilir?
Varikosel açık ameliyatla veya embolizasyon adı verilen bir yöntemle ameliyatsız olarak tedavi edilmektedir.
Varikosel ameliyatının riskleri nelerdir?
Testislerin etrafında sıvı birikmesi (hidrosel), varikoselin tam olarak tedavi edilememesi veya tekrarlanması, enfeksiyon ve toplardamar hasarıdır.
Varikosel ameliyatsız tedavi edilir mi?
Varikosel embolizasyon yöntemiyle ameliyatsız olarak tedavi edilebilir
Varikoselin ameliyatsız embolizasyon ile tedavisi nasıl yapılır?
Varikosel embolizasyonu anjiografi cihazı yardımıyla yapılır. İşlemde önce hastanın koltuk altı ya da kasığı uyuşturularak bu bölgede toplardamara ince bir kılıf yerleştirilir. Daha sonra kateterle varikoselin bulunduğu taraftaki testis toplardamarına girilerek özel bir boya verilir ve reflü olan damarlar anjiografi cihazında saptanır. Daha sonra kateter içinden testis toplardamarına özel teller yerleştirilerek tıkanma sağlanır ve genişlemiş damarlarda büzülmeye yol açan bir madde uygulanır. Bu maddelerin vücuda herhangi bir zararı yoktur. İşlem sonunda damara giriş yerine kısa süreli bası uygulanarak bandaj yapılır.
Varikosel embolizasyon işlemi ne kadar sürer?
Ortalama 30-45 dakika sürer.
Embolizasyon sonrasında sperm sayı ve kalitesi artar mı?
Yapılan araştırmalarda embolizasyon sonrasında sperm sayı ve kalitesinde belirgin bir artış olduğunu gösterilmiştir.
Embolizasyon sonrasında varikoselde düzelme ne zaman meydana gelir?
İşlem sonrasında belirgin düzelme 3. aydan sonra başlar ve 6. aydan sonra belirgin hale gelir.
Embolizasyon sonrasında varikoselin tekrarlama olasılığı var mı?
Varikoselin embolizasyon sonrasında tekrarlama olasılığı ameliyattan daha düşüktür.
Daha önce varikosel ameliyatı olup varikoseli tekrarlayan hastalarda embolizasyon uygulanabilir mi?
Evet uygulanabilir.
Embolizasyon tedavisinin ameliyata göre en önemli avantajı nedir?
En önemli avantajı, embolizasyon sırasında reflü yapan damarın tespit edilebilmesidir. Bu sayede, sadece reflü yapan hastalıklı damar kapatılırken reflü yapmayan normal toplardamarlar korunmuş olur.
Halbuki varikosel ameliyatı sırasında hangi toplardamarda reflü olduğunu kesin olarak anlayabilmek mümkün değildir. Bu nedenle sağlam toplardamarlar yanında testisin atardamarları ve lenf damarları da yanlışlıkla bağlanabilir. Bunun sonucunda hidrosel gibi problemler görülebilir.
Embolizasyon tedavisinin ameliyata göre başka hangi avantajları vardır?
Varikosel ameliyatı genel anestezi altında yapılırken, embolizasyonda sadece iğnenin giriş yeri uyuşturulur.
Ameliyat sonrasında hastanede yatış gerekebilir; embolizasyonda ise hastalar işlemden sadece birkaç saat sonra taburcu edilir.
Ameliyat sonrasında normal yaşama dönüş bazen haftalar sürebilirken, embolizasyondan sonra hasta hemen normal yaşamına dönebilir
Embolizasyonda ameliyattan farklı olarak yara izi ve dikiş yoktur, tüm işlem koltuk altı ya da kasıktaki bir iğne deliğinden yapılır.
Embolizasyon sonrasında ağrı, enfeksiyon, hidrosel ve testis hasarı riski bulunmaz.
Hastada iki taraflı varikosel varsa, embolizasyonla her ikisi de aynı seansta tedavi edilebilir. Cerrahi tedavide ise, her iki taraf için ayrı kesi yapılması gerekir.
