En sık görülen böbrek kanseri türü hangisidir?

En sık rastlanan böbrek kanseri türü renal hücreli karsinom (RHK)’dur; böbrek kanserlerinin %80’ini oluşturur.

RHK en sık hangi yaş grubunda görülür?

En sık ileri yaş grubunda görülür.

RHK’nin en tipik belirtisi nedir?

En tipik belirtisi idrarda ağrı olmaksızın kan görülmesidir, ancak RHK genellikle büyük boyutlara ulaşıncaya kadar belirti vermez.

Nasıl tanı konur?

Görüntüleme yöntemlerinin sık kullanılması, RHK’nin giderek daha erken dönemde teşhis edilebilmesini sağlamıştır. RHK; yol açtığı belirtiler nedeniyle ya da başka amaçlarla yapılan ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) gibi tetkiklerde saptanır. Ancak, böbrekte iyi huylu tümörler ve metastazlar da benzer görünüme yol açabildiği için şüpheli bir kitle saptandığında kesin tanı için biyopsi yapmak gerekir. Biyopsi için ideal yöntem ultrason veya BT eşliğinde kor (tru-cut) biyopsidir.

RHK nasıl tedavi edilir? 

RHK için klasik tedavi yöntemi cerrahidir; böbreğin tamamının alınması (nefrektomi) veya erken evrede saptanan tümörlerde böbreğin bir kısmını alınması (parsiyel nefrektomi) şeklindedir.

RHK için ameliyatsız tedavi yöntemleri nelerdir?

RHK için günümüzde en sık kullanılan tedavi yöntemlerinden biri perkütan ablasyondur; radyofrekans (RF), mikrodalga veya kriyoablasyon şeklinde uygulanabilir. Perkütan ablasyon RHK için yaklaşık 20 yıldır kullanılmaktadır.

 

RF ve mikrodalga ablasyonun RHK’ya etki mekanizması nedir?

RF ablasyonda yüksek enerjili radyo dalgaları kullanılır. Uygulamada tümöre yerleştirilen iğnelere “prob” adı verilir; genellikle ultrason rehberliğinde ciltten girilerek tümöre kadar ilerletilen ince bir iğneden elektrik akımı geçirilerek, iğne çevresinde ortalama 80-100 derece arasında ısı oluşturulmak suretiyle yaklaşık 3 cm çapındaki bir alanda doku ölümü meydana getirilir. Böylece tümör dokusu yakılarak tümör ölümü gerçekleştirilir. Yanan tümör dokusu bir daha önceki haline dönemez.

Mikrodalga ablasyonun etki mekanizması ve uygulanma yöntemi RF ablasyona benzerdir; genellikle ultrason rehberliğinde özel bir iğne ile tümör dokusuna girilir. Bir güç kaynağına bağlanan iğne üzerinden tümör içine iletilen mikrodalga enerjisi tümör içinde ısı artışına neden olur ve kanser dokusu termal etki ile yakılır.

RF ve mikrodalga ablasyonda genel anestezi gerekli midir?

RF ve mikrodalga ablasyon uygulaması lokal anestezi veya sedasyon eşliğinde gerçekleştirilir.

RF ve mikrodalga ablasyonun yan etkileri nelerdir?

Majör komplikasyon çok seyrek olmakla birlikte kanama, enfeksiyon, böbrek dokusunda veya çevre yapılarda hasar görülebilir.

Kriyoablasyonun etki mekanizması nedir? 

Bu tedavide aşırı soğuk uygulamasıyla tümör dondurularak doku ölümü meydana getirilir.  Ciltten tümör dokusuna kadar ilerletilen bir probdan geçirilen çok soğuk gazlar probun uç kısmında -20 ila -80 derece arasında değişen bir soğukluk oluşturulması suretiyle meydana getirilen buz topu tümör dokusunu tam hedeften vurarak tahrip etmektedir. Ölü tümör hücreleri de vücut savunma hücreleri tarafından vücuttan atılmaktadır. Uygulama sırasında tümör ve çevre dokunun ultrasonla izlenebilmesi sayesinde herhangi bir olumsuz etkinin meydana gelmesinin önüne geçilebilir. Ayrıca, çok büyük kitlelerde de kullanılabilmesi önemli bir avantajıdır.

Kriyoablasyonda genel anestezi gerekli midir?

Kriyoablasyon genellikle lokal anestezi uygulanarak gerçekleştirilir.

Kriyoablasyonun yan etkileri nelerdir?

Majör komplikasyon çok seyrek olmakla birlikte kanama, böbrek dokusunda veya çevre yapılarda hasar görülebilir.

Perkütan ablasyon yöntemlerinin karşılaştırması nasıldır?

RF ablasyon ve kriyoablasyon tedavi başarısı eşdeğer şekilde mükemmel olup tümör nüksü oranı her iki yöntemde de düşüktür. Komplikasyon oranı her iki yöntemde de aynı şekilde düşüktür.

Mikrodalga ablasyonun teknik başarısının diğer iki yönteme kıyasla eşit veya daha yüksek olduğu bildirilmiştir; komplikasyon oranı da daha düşüktür

Maliyet, işlem süresi ve kanama riski bakımından RF ablasyon ve mikrodalga ablasyon kriyoablasyona göre daha avantajlıdır.

 

Kriyoablasyonun RF ve mikrodalga ablasyon gibi ‘ısıtma’ yöntemlerine göre avantajları nelerdir?

Kriyoablasyonda, işlem sırasında oluşan buz topu sayesinde ablasyon alanı görülebildiği için tümörün tamamen tahrip olup olmadığı anlaşılabilmektedir; idrar kanalı, barsak gibi tümöre yakın çevre yapılara hasar riski daha düşüktür.

Radyofrekans ve mikrodalga ile ablasyon alanı 3 cm’den küçüktür; kriyoablasyonda, ablasyon alanı iğne sayısı arttırılarak büyütülebilir.

Kriyoablasyonda lokal anestezi yeterlidir.

RHK için perkütan ablasyon tedavilerinin cerrahiye göre avantajları nelerdir? 

1. RHK genellikle henüz belirti verecek kadar büyümeden ultrason, BT veya MR ile tasadüfen saptandığından hastaların %80’inde tümör küçük boyutlu, böbreğe sınırlı ve metastaz yapmamış (Evre 1) durumdadır; bu nedenle bu tümörlerin büyük çoğunluğu tek başına perkütan ablasyon uygulanarak tedavi edilebilir.
2. RHK çoğunlukla kalp-akciğer rahatsızlıkları ya da böbrek problemleri gibi genel anestezi verilmesini zorlaştıran, dolayısıyla cerrahi yapılmasını zorlaştıran durumların sıkça karşılaşıldığı ileri yaş döneminde görülmektedir; bu nedenle sadece lokal anestezi veya sedasyon ile gerçekleştirilen ve yatış gerektirmeyen perkütan ablasyon uygulaması tedaviyi kolaylaştırmaktadır.
3. Cerrahi tedaviyle karşılaştırıldığında; perkütan ablasyon tedavisinin yan etkileri daha azdır, iyileşme süreleri daha kısadır ve böbrek fonksiyonları genellikle bozulmaz.
4. Perkütan ablasyon tedavisi, tümörün tekrarlaması durumunda veya seyrek olarak ilk tedavi tümörü tam olarak yok edememişse yeniden uygulanabilmektedir.
5. Ablasyonda narkoz, kesi dikiş yoktur, iğne deliklerinden girilerek yapılır.
6. Hastanede genellikle 1 gün kaldıktan sonra, hasta günlük hayatına dönebilmektedir.

RHK için perkütan ablasyon tedavi işlemi ne kadar sürüyor?

İşlem 10-30 dakika sürüyor.

Perkütan ablasyon tedavilerinin özellikle hangi hastalarda kullanılması önerilmektedir?

Özellikle 4 cm.’den küçük böbrek tümörü olan yaşlı hastaların tedavisi için peruktan ablasyon oldukça yararlıdır. Ayrıca, kalp, akciğer ve böbrek fonksiyonlarında sorun varlığı gibi cerrahiyi tehlikeyi kılan tıbbi durumlarda ablasyon tedavisi önerilmektedir. Yine, tek böbreği olan, her iki böbreğinde tümör bulunan veya aynı böbreğinde birden fazla tümör olan hastalarda ablasyon tedavisi önerilmektedir.